Pracownik z ADHD – krótki przewodnik dla szefów

adhd pracownik
You are currently viewing Pracownik z ADHD – krótki przewodnik dla szefów

Twój pracownik ma trudności z dokończeniem zadań i utrzymania zaangażowania przy dłuższych projektach? Często popełnia błędy lub pomija szczegóły, choć dobrze zna się na swojej pracy? Zostawia zadania na ostatnią chwilę lub nadmiernie analizuje różne sytuacje i nie potrafi podjąć decyzji? A może zapomina o spotkaniach, terminach i innych ważnych informacjach? Jeśli tak jest, najpewniej podejrzewasz, że pojawiające się problemy wynikają z braku zaangażowania i motywacji do pracy.

Ich przyczyna nie zawsze wynika z nastawienia pracownika, niezadowolenia z pracy, stresu czy też przeciążenia. Podłożem może być ADHD (skrót od ang. attention deficit hyperactivity disorder), czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi. Jest to zaburzenie neurorozwojowe – związane ze specyficzną strukturą lub funkcjonowaniem mózgu. Oznacza to, że ADHD nie jest wynikiem złego wychowania, słabego charakteru czy zwykłego lenistwa. ADHD nie jest kwestią wyboru, co więcej – szacuje się, że ok. 80% przypadków jest dziedziczone.

Wyzwania, z jakimi mierzą się pracownicy z ADHD

Dorośli z ADHD często mają problem z koncentracją, dotrzymywaniem terminów, impulsywnością
i podejmowaniem decyzji. Wynikające z tych trudności zachowania, są uciążliwe nie tylko dla otoczenia, ale przede wszystkim – dla osób z ADHD. Często czują frustrację oraz wyczerpanie fizyczne
i psychiczne. Przeżywane problemy mogą prowadzić do poczucia niedopasowania do otoczenia, przekonania, że nie zna się samego siebie, nieadekwatnie niskiej samooceny, wystąpienia zaburzeń depresyjnych czy lękowych. Osoby z ADHD często są postrzegane jako osoby, które ogólnie cechuje atypowość.

Objawy ADHD w pracy

  1. Trudności z koncentracją i utrzymaniem uwagi i energii

Problemy z koncentracją mogą się pojawiać każdego dnia, np. trudno im zebrać myśli, skupić się na pracy, bo każdy bodziec z otoczenia może ich rozproszyć. Przy dłuższych zadaniach – mogą tracić zainteresowanie, odwlekać kolejne działania, mieć problem z organizacją
i planowaniem czasu. Mogą zapominać o codziennych, rutynowych czynnościach, gubić rzeczy lub dokumenty, przez co wydają się być roztrzepane.

  1. Nadmierna impulsywność

Jest ona związana z nadpobudliwością, a wachlarz objawów jest szeroki. Osoby z ADHD mogą działać impulsywnie, nie biorąc pod uwagę wszystkich konsekwencji. Są niecierpliwe, trudno im dopasować się do zasad panujących w zespole. Czekanie na swoją kolejkę, uważne słuchanie innych – nie jest ich mocną stroną. Stąd może pojawić się przerywanie wypowiedzi innym, wybuchowość, odczuwanie wewnętrznego niepokoju. Zdarza się, że podejmują nieprzemyślane decyzje lub odwrotnie – zbyt długo analizują sytuację, nieustająco szukając nowych informacji, a nieumiejętność przetworzenia ich – powoduje paraliż decyzyjny.

  1. Dezorganizacja i łatwość frustracji

Osoby z ADHD mogą szybko tracić motywację do zadań rutynowych lub monotonnych. Mogą mieć duże trudności z dotrzymywaniem terminów. Chętnie podejmują nowe wyzwania, zanim zakończą poprzednie. Ponieważ mają problem z wykonywaniem kilku czynności naraz,
w sytuacji nagromadzenia się niezałatwionych spraw – łatwo się frustrują, zupełnie odpuszczając dokończenie ich.  Powoduje to brak wiary we własną skuteczność i obwinianie się, co jeszcze bardziej demotywuje je do działania.

6 wskazówek dla szefa pracownika z ADHD

Osoby z ADHD mogą być świetnymi pracownikami, zwłaszcza w kreatywnych zadaniach, angażujących wyobraźnię.Poznanie osobistych preferencji, wprowadzenie ułatwień w codzienne funkcjonowanie oraz wypracowanie praktyk ułatwiających koncentrację, to droga do efektywności i poczucia skuteczności pracownika z ADHD

Co zrobić, aby dobrze wykorzystać neuroróżnorodność pracownika wynikającą z ADHD?

1. Poznaj ADHD i jego wpływ na pracę:

Zrozumienie podstaw ADHD, takich jak objawy, mocne i słabe strony osób z ADHD, jest kluczowe dla efektywnej współpracy. Wiele zachowań, które będziesz dostrzegać u pracownika, będzie ci łatwiej zrozumieć i nimi zarządzić.

2. Stwórz dopasowany system pracy:

Współpracuj z pracownikiem z ADHD, aby stworzyć plan pracy dostosowany do jego potrzeb
i preferencji. Może to obejmować elastyczne godziny pracy, częstsze przerwy, krótsze spotkania lub możliwość wykonywania zadań z dala od biura, w mniej rozpraszającym otoczeniu.  Zachęć do prowadzenia kalendarza, by pracownik mógł na bieżąco weryfikować postęp prac i pilnować terminów. 

3. Jasno komunikuj oczekiwania i zadania:

Upewnij się, że pracownik z ADHD rozumie swoje obowiązki i oczekiwania. Unikaj wielozadaniowości
i skomplikowanych instrukcji. Dziel duże zadania na mniejsze, łatwiejsze do wykonania kroki, wskazuj, ile czasu powinno zająć ich wykonanie. Ustalaj priorytety i cele razem z pracownikiem. Zapewniaj regularny feedback i wskazówki, aby utrzymać motywację i koncentrację.

4. Wspomagaj koncentrację i uwagę:

Pomóż pracownikowi z ADHD zminimalizować rozpraszacze w miejscu pracy. Zapewnij mu ciche miejsce do pracy lub słuchawki tłumiące hałas. Zachęcaj do regularnych przerw i aktywności fizycznej, aby poprawić koncentrację. Jeśli trzeba, zablokuj witryny internetowe, które powodują, że pracownik zatraca się w serfowaniu. Kalendarze, listy zadań, alarmy i alerty ułatwiają utrzymanie dyscypliny pracy.

5. Doceniaj osiągnięcia i buduj pozytywną atmosferę:

Chwal pracownika z ADHD za jego osiągnięcia i wkład w pracę zespołu. Stwórz pozytywną i wspierającą atmosferę, w której czuje się on komfortowo, by zadawać pytania i prosić o pomoc. Sam bądź wzorem cierpliwości i wyrozumiałości.

6. Edukuj innych pracowników

Zachowania wynikające z ADHD wpływają na otoczenie. Powszechne jest przekonanie, że
z pracownikiem z ADHD są same trudności i nie można na niego liczyć. Jeśli masz w zespole pracownika ze zdiagnozowanym ADHD – warto zorganizować szkolenie dla zespołu na temat neuroróżnorodności, aby zwiększyć świadomość i zrozumienie sposobu działania tej osoby. Zachęcaj do współpracy
i wzajemnego wsparcia między pracownikami, pokazuj, że każdy może mieć z tego korzyść.

Podsumowanie

Każdy przypadek ADHD jest inny i nie ma uniwersalnych sposobów współpracy. Najważniejsze jest, aby otwarcie komunikować się z pracownikiem, poznać jego potrzeby i wspólnie wypracować rozwiązania, które ułatwią mu pracę i osiąganie sukcesów.

Chociaż ADHD może stanowić wyzwanie w miejscu pracy, neuroatypowi pracownicy mogą być cennymi członkami zespołu, wnosząc kreatywność, entuzjazm i umiejętność rozwiązywania problemów.

Aby wspierać pracowników z ADHD, ważne jest, aby stworzyć kulturę inkluzywności w organizacji. Kultura inkluzywności to atmosfera, wartości i praktyki, które sprzyjają akceptacji różnorodności, równości szans oraz uwzględnianiu i szanowaniu różnic. Każdy pracownik ma prawo czuć się akceptowany, szanowany i doceniany w miejscu pracy. Stosując zasady kultury inkluzywności, możesz stworzyć środowisko pracy, w którym osoby z ADHD mogą w pełni wykorzystać swój potencjał i odnieść sukces.

Beata Adamczyk-Nowak

Rozwija kompetencje społeczne menedżerów, które pozwalają im sprawnie zarządzać zespołami. Od 2000 roku prowadzi szkolenia opierając się na rzetelnej, empirycznie sprawdzonej wiedzy i praktyce biznesowej. Od ponad dwudziestu lat jest menedżerką i przedsiębiorcą.
Specjalizuje się w tematyce efektywności osobistej menedżerów, zarządzaniu zespołami i budowaniu kultury feedbacku w organizacjach. Pomaga menedżerom rozwijać umiejętności przywódcze.
Usprawnia procesy zarządcze w firmach Klientów opierając się na dobrych praktykach zarządzania zadaniami i czasem. Wykorzystuje aplikacje i nowe technologie do poprawiania produktywności zespołów. Optymalizuje procesy HR.
Ukończyła studia magisterskie z zakresu psychologii, studia z zarządzania zasobami ludzkimi, Szkołę Trenerów Biznesu Moderator, Szkołę Coachingu Menedżerskiego.
Jest pasjonatką biegania, najdłuższy pokonany dystans to ultramaraton Super Trail - 130 km górami.